یكی از مهم‎‌ترین مسائل در مورد اشخاص حقوقی كه در اداره ثبت شركت‌ها، به ثبت رسیده‌اند مالیات بر درآمد آن‌ها است. اشخاص حقوقی باید طبق قانون مالیات‌های مستقیم بابت سودی كه در طول یكسال مالیاتی كسب می‌كنند مالیات شركت را به سازمان مالیاتی پرداخت كنند. البته شرایط و ضوابطی هم وجود دارد كه اگر واجد آن‌ها باشند، می‌توانند مالیات مربوطه را با نرخ كمتری محاسبه و پرداخت كنند. اگر می‌خواهید در مورد معافیت‌های مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی، نحوه محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی و نرخ مالیات آن‌ها اطلاعات کسب کنید ما در این مقاله از آقای مالیات توضیحات کاملی را در مورد هرکدام از این مباحث بیان می‌کنیم پس همراه ما باشید.

نحوه محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی (مالیات شرکت ها)

طبق ماده 105 قانون مالیات‌های مستقیم و تبصره‌های آن كلیه اشخاص حقوقی ایرانی كه در اداره ثبت شركت‌ها به ثبت رسیده‌اند و همچنین اشخاص حقوقی خارجی، باید بابت درآمدهایی كه در طول یك سال مالیاتی در ایران یا از ایران كسب می‌كنند معادل 25% از درآمد مشمول مالیات(سود) را به عنوان مالیات عملكرد پرداخت كنند.

احتمالا این موضوع جالب باشد كه چرا اشخاص حقوقی باید بابت درآمدهایی كه در خارج از ایران نیز تحصیل می‌كنند مالیات پرداخت كنند. این موضوع در تبصره ماده 180 قانون مالیات‌ها درج شده است و منظور این است كه به طور مثال اگر شركتی در یكسال مالیاتی 100 ریال در خارج از كشور مالیات پرداخت كرده باشد ولی طبق قوانین مالیاتی ایران بابت همان مقدار سود باید 500 ریال به دولت مالیات بپردازد چون مبلغ مالیات در ایران بیشتر است باید مابه التفاوت یعنی 400 ریال مالیات مربوطه را در ایران بپردازد.

البته یك شرایط استثائی هم وجود دارد و آن این است كه طبق قانون موافقتنامه اجتناب از مالیات مضاعف كه دولت ایران با برخی دول خارجی منعقد می‌كند بابت هر مقدار مالیاتی كه اشخاص حقوقی در خارج پرداخت كرده‌اند نیازی نیست مجددا بابت مابه الاختلاف آن مبلغی بپردازند. 

نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی(مالیات بر درآمد شرکت ها)

همان گونه كه گفته شد اشخاص حقوقی باید به میزان 25% از سودی كه در یك سال به دست می‌آورند مالیات را بپردازند اما برخی استثنائات وجود دارد که در زیر به آن می‌پردازیم.

 شركت‌های خدماتی كه هدف از تاسیس آن‌ها سود نیست مثل خیریه‌ها كه طبق تبصره 1 ماده 105 مالیات‌ها به طور معمول لازم نیست مالیاتی پرداخت كنند ولی اگر همین مؤسسات خیریه فعالیت سود دهی داشته باشند مثل فروش املاك یا غیره باید مانند سایر اشخاص حقوقی 25% از سود مجموعه خود را به عنوان مالیات به سازمان مالیاتی پرداخت كنند.

 اگر شركت به صورت اتحادیه‌های تعاونی ثبت شده باشد طبق تبصره 6 ماده 105 قانون مالیات مستقیم شامل تخفیف در محاسبه نرخ مالیاتی می‌باشند یعنی به جای 25% باید 18.87% از درآمد مشمول مالیات(سود) را به عنوان مالیات عملكرد بپردازند.

 مالیات مؤسسات كشتیرانی و هواپیمایی خارجی كه بابت حمل كالا، كرایه مسافر و مواردی از این قبیل از ایران عایدی داشته باشند صرفا باید به میزان 5% از كل مبلغ وجهی كه چه در ایران و چه در مقصد یا بین راه دریافت كرده‌اند را به عنوان مالیات عملكرد پرداخت كنند.

تفاوت مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی

طبق قوانین مالیات‌های مستقیم هم اشخاص حقوقی و هم اشخاص حقیقی باید بابت درآمد مشمول مالیات پرداخت كنند و مهم‌ترین تفاوت تنها نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی است. اشخاص حقیقی باید طبق ماده 131 قانون، مالیات را محاسبه كنند كه به صورت پلكانی و بر اساس میزان درآمد مشمول مالیات و به نرخ های 15%، 20% و 25% می‌باشد كه جزئیات مربوط در ذیل همین ماده درج شده است ولی اشخاص حقوقی به جز استثنائات باید بابت هر درآمد مشمول مالیات كه كسب می‌كنند 25% آن را به عنوان مالیات عملكرد بپردازند.

روش های تشخیص درآمد مشمول مالیات اشخاص حقوقی(مالیات شرکت ها)

روش 1: اشخاص حقوقی مكلف هستند طبق ماده 110 قانون مالیات‌های مستقیم حداكثر تا 4 ماه پس از پایان سال مالیاتی اظهارنامه خود را به سازمان مالیاتی ارسال كنند. اگر مؤدی اظهارنامه مالیاتی خود را در مؤعد مقرر تسلیم سازمان كند، اسناد و مدارك را در زمان معین تحویل دهد، بخشی از درآمدهای خود را كتمان نكند و به طور كلی تمام تكالیف قانونی را در زمان معین انجام دهد، روش رسیدگی از طریق دفاتر مؤدی انجام می‌شود.

در این حالت ممیز مالیاتی اجازه نخواهد داشت به فروش اعلامی توسط مؤدی مبلغی اضافه كند و صرفا اگر هزینه‌های مؤدی منطبق بر موارد ذكر شده در ماده 147 و 148 قانون مالیات‌های مستقیم نبود، آنگاه این هزینه‌ها را به سود مؤدی اضافه كرده و بر آن اساس مالیات مربوطه را محاسبه كند. در ضمن بر اساس ماده 97 كه از سال 98 به بعد مفاد آن تغییر كرده است، سازمان مالیاتی می‌تواند مبنای مالیات را بر اساس اظهارنامه‌های ارسالی اشخاص حقوقی لحاظ كند و صرفا تعدادی از این اظهارنامه‌ها را به طور نمونه مورد بررسی قرار دهد.

 

روش 2: اگر اشخاص حقوقی در موعد مقرر اظهارنامه را ارسال نكنند، درآمد خود را كتمان کرده و یا مدارک خود را را به سازمان مالیاتی تحویل ندهد، در این صورت مؤدی با مالیات سنگینی مواجه خواهد شد به این صورت كه ممیز مالیاتی به جای 25% از سود، نرخ های بالاتری را طبق جدول اینتاكد از مؤدی مطالبه خواهد كرد.

 

روش 3: در حالتی كه اشخاص حقوقی اظهارنامه مالیاتی را در مؤعد مقرر ارسال نكند، سازمان یك اظهارنامه برآوردی تهیه می‌كند كه در اكثر مواقع سود بالایی را برای مؤدی در نظر می‌گیرند و متناسب با آن مالیات بیشتری هم از مؤدی مطالبه خواهد كرده و برگ تشخیص مالیات را صادر می كند.

حال اگر اشخاص حقوقی به مبلغ مالیات اعتراضی داشته باشند به مدت 30 روز بعد از اینكه برگه تشخیص مالیات را دریافت كردند می‌توانند اعتراض كنند. در صورتی كه سازمان امور مالیاتی موافقت كند كه اظهارنامه مالیاتی شركت را ارسال كند، اعتراض وی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. البته به اشخاص حقوقی جریمه عدم تسلیم اظهارنامه و سایر جرائم مربوطه كه غیر قابل بخشودگی نیز است تعلق خواهد گرفت.

کلام آخر

اصلی ترین دغدغه اشخاص حقوقی مالیاتی است که به سازمان امور مالیاتی پرداخت می‌کنند. ما در این مقاله از آقای مالیات در مورد نحوه محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی اعم از ایرانی و خارجی و مزایایی كه سازمان تحت عنوان معافیت مالیاتی به برخی اشخاص حقوقی اختصاص می‌دهد صحبت کردیم.

البته این نكته را به خاطر داشته باشید كه مقوله مالیات اشخاص حقوقی بسیار گسترده تر و پیچیده تر از موضوعات گفته شده است. اگر هنوز در مورد نحوه محاسبه و معافیت های مالیات بردرآمد اشخاص حقوقی سوال دارید، می‌توانید در قسمت کامنت‌ها از متخصصین مشاور مالیاتی مؤسسه آقای مالیات بپرسید.